Twitter
English

Aaltjes


Aaltjes of nematoden (Nematoda of draadwormen) zijn tot ongeveer 1 mm lange wormpjes en je vindt ze bijna overal. Ongeveer iedere kubieke dentimeter grond bevat tussen de 5 en 100 aaltjes. Er zijn meer dan 15.000 soorten aaltjes beschreven en ongeveer 10 % van deze soorten gebruikt hogere planten als voedselbron (Docters van Leeuwen et al., 1982). Deze plantenparasietaire aaltjes (Tylenchida of spijkerdragers) hebben een mondstekel of stylet op de kop. Dit is een hol en spijkervormig monddeel met een opening aan de punt en drie duidelijke knoppen aan de basis, maar de stekel kan ook tand- of naaldvormig (zonder knoppen) zijn. De meeste van de plantparasietaire aaltjes hebben een slokdarm met kleppen met een werking als een zuigpomp, waardoor de aaltjes voedsel uit plantencellen kunnen zuigen. Hiermee kunnen ze ook stoffen in de plant pompen waar de plant op reageert door bijvoorbeeld wortelknobbels te vormen. Hoewel aaltjes in droge toestand lang kunnen overleven, is een vochig milieu vereist voor activiteit.

Galvormende soorten zijn afkomstig uit geslachten als Anguina (galaaltjes), Ditylenchus (stengelaaltjes), Aphelenchoides (bladaaltjes), Meloidogyne (wortelknobbelaaltjes), Nacobbus (vals wortelknobbelaaltje) en Hemicycliophora (vrijlevende wortelaaltjes).



 
Klik op de afbeeldingen voor een vergroting

Subnguina graminophila De verdikkingen gevonden op de stengels van Agrostis stolonifera zijn van Gewoon grasaaltje. De verdikkingen waren hier wit gekleurd. In de DvL staat beschreven dat zij lichtpaars tot roze gekleurd. Ook staat hierbij vermeld dat de verdikkingen te vinden zijn op de halm en op de bases van de bladscheden. Van boven naar beneden loopt een groef door de gal. op Agrostis stolonifera 2.jpg (39802 bytes)

Subnguina graminophila. Gewoon grasaaltje. Het zelfde verhaal als de vorige, maar dan op Rood zwenkgras (Festuca rubra). Deze enkele mm lange verdikkingen op  zitten op één zijde van de bladsprieten. De verdikkingen zijn donker gekleurd en het blad buigt een beetje op de plaats van de verdikking. In de gallen zijn volwassen nematoden te vinden, maar blijkbaar ook eimassa's of juvenielen. Dit exemplaar is van Schiermonnikoog. 

op Festuca rubra.jpg (27347 bytes)


Aphelenchoides fragariae, het Aardbeibladaaltje zorgt voor galvorming in de plantendelen van bosanemoon, Anemone nemorosa. De aaltjes leven niet in de vergalde delen. In DvL wordt het bloemkoolziekte genoemd. Misschien vanwege het feit dat de bloem er uit kan komen te zien als een groene bloemkool... De bladslippen zijn bovenwaarts opgerold, soms spiraalvormig gedraaid en enigszins verdikt. De gal op de foto is aangetroffen nabij Meppel.